Dân tộc Do Thái là một trong những dân tộc lâu đời trên
thế giới. Dân số ở nước này chỉ chiếm một phần rất nhỏ trên tổng dân số thế
giới nhưng lại kiên cường sinh tồn, đồng thời nuôi dưỡng ra rất nhiều nhân tài
kiệt xuất. Điều này có nguyên nhân rất lớn từ văn hóa đọc sách và truyền
thống giáo dục gia đình.
Ở
dân tộc Do Thái, ngay từ khi con cái còn rất nhỏ tuổi, cha mẹ đã bắt đầu truyền
cảm hứng cho trẻ để giúp chúng theo đuổi tri thức, tôn trọng trí tuệ, bồi dưỡng
tính cách độc lập tự chủ, tinh thần tiên phong và sáng tạo của trẻ. Họ
cũng để trẻ nhận biết tiền của, bồi dưỡng tác phong và cách sống cần kiệm cũng
như năng lực giao tiếp xã hội, xử thế. Giáo dục chúng đối xử tốt với người
khác, ứng xử hài hòa với người khác, tăng cường khả năng tự kiểm soát và
dũng khí đối mặt với nghịch cảnh.
Nghi thức hôn lên cuốn Thánh Kinh
Trong
các gia đình người Do Thái, ngay từ khi con còn nhỏ, người mẹ sẽ mở
cuốn Thánh Kinh ra và nhỏ lên đó những giọt mật (mật ong). Sau
đó người mẹ sẽ hướng dẫn con hôn lên chỗ mật được nhỏ trên cuốn Thánh kinh ấy.
Dụng ý của nghi thức này là muốn nói với con rằng “sách vốn là mật ngọt”. Như
thế sẽ giúp trẻ lưu lại một ấn tượng vô cùng tốt đẹp ngay trong lần đầu tiên
tiếp xúc với sách. Điều đó cũng giúp trẻ cả đời vui vẻ với việc học và đọc
sách.
Gia
đình người Do Thái còn có một thói quen được truyền từ thế hệ này sang thế hệ
khác, đó là đặt sách phải đặt ở phía đầu giường. Nếu đặt ở phía cuối giường thì
bị cho là bất kính. Những thói quen này đã khiến Do Thái trở thành một dân
tộc yêu sách nhất trên thế giới.
Câu hỏi truyền thống trong gia đình Do Thái
Trẻ
em ở các gia đình Do Thái hầu như đều phải trả lời một câu hỏi: “Nếu có một
ngày nhà của con bị cháy, hoặc tài sản của con bị cướp, con sẽ
mang thứ gì theo khi chạy trốn?”
Nếu
trẻ trả lời là sẽ mang theo tiền bạc hay của cải thì người mẹ sẽ tiến
thêm một bước mà hỏi câu: “Có một thứ không có hình dạng, không có màu sắc,
không có mùi vị nhưng quan trọng hơn cả. Con có biết là thứ gì không?”
Nếu
trẻ không trả lời được, người mẹ sẽ nói: “Con à! Thứ mà con phải mang theo
không phải là tiền bạc cũng không phải là của cải, mà là trí tuệ. Bởi vì, trí
tuệ là thứ mà bất kể kẻ nào cướp cũng không được. Con chỉ cần sống thì trí tuệ
sẽ vĩnh viễn đi theo con.”
Học thuộc lòng Thánh Kinh
Trong
các gia đình Do Thái, trẻ ngay từ lúc còn nhỏ đã bắt đầu đọc thuộc lòng
Thánh Kinh, đây đã trở thành định luật không thể thay đổi. Làm như vậy, mục
đích của người lớn không phải là để trẻ lý giải được ý nghĩa của Thánh
Kinh, mà là để tạo cho trẻ thói quen học thuộc lòng.
Người
Do Thái nhận ra rằng, học thuộc lòng là con đường tốt để bồi dưỡng trí nhớ của
trẻ. Nếu như không thể bồi dưỡng cho trẻ có một khả năng nhớ tốt, thì sau này
việc gia tăng học tập những thứ khác sẽ rất khó.
Trẻ
Do Thái sẽ đọc thuộc các cuốn “Ngũ kinh Moses”, “Kinh Thánh Cựu Ước”, “Tháp mộc
đức kinh”, đây là những cuốn bắt buộc người Do Thái phải đọc trong đời.
Coi trọng sự sáng tạo
Người
Do Thái có một câu ngạn ngữ lưu truyền nhiều đời là: “Không là con
lừa cõng trên lưng nhiều sách”. Họ không chỉ phi thường
coi trọng tri thức mà càng coi trọng tài năng. Họ ví những người có chút tri
thức mà không có tài năng là “Con lừa cõng trên lưng nhiều sách”.
Họ
cho rằng, học tập bình thường chỉ là một loại bắt chước mà không có bất luận sự
sáng tạo nào. Học tập phải lấy suy nghĩ, tự hỏi, suy xét làm cơ sở. Suy nghĩ,
tự hỏi là do hoài nghi và trả lời cấu thành.
Hoài
nghi là cánh cửa lớn của trí tuệ. Hiểu biết càng nhiều thì sẽ hoài nghi càng
nhiều, mà câu hỏi cũng thuận theo đó mà gia tăng. Cho nên, thường xuyên hỏi sẽ
khiến con người tiến bước. Người Do Thái đặc biệt chú trọng đến việc giao lưu
chia sẻ suy nghĩ với trẻ trong gia đình. Trẻ luôn luôn nhận được lời dạy bảo và
chỉ dẫn của người lớn.
Trẻ
cũng có thể cùng với người lớn trao đổi, đàm luận về các vấn đề. Đôi khi người
lớn sẽ hỏi vặn, tranh luận với trẻ mãi cũng là để giúp trẻ đi sâu vào nghiên
cứu và học tập. Chính vì thế, người Do Thái nổi tiếng là có tài ăn nói, hùng
biện và điểm số cao ở các cuộc thi.
Đọc sách trong ngày nghỉ để tẩy rửa tâm linh
Thời
cổ đại, chỉ có người Do Thái là dành ra một ngày trong tuần để nghỉ ngơi. Đối
với những quốc gia khác thì đây là một điều vô cùng kỳ lạ. Hơn nữa, người Do
Thái cũng không tận dụng ngày nghỉ để đi du ngoạn, bởi vì khi trở về đã toàn
thân mệt mỏi. Họ cho rằng ngày nghỉ ngơi phải đạt được mục đích nghỉ ngơi, thư
giãn tinh thần và thân thể, tẩy rửa tâm linh, khôi phục lại trạng
thái làm việc tốt nhất.
Trong
ngày nghỉ, họ thậm chí còn đóng cửa hết thảy các hoạt động buôn bán: 8 giờ sáng
họ bắt đầu đi làm lễ, mãi cho đến giữa trưa họ dùng tiếng Hebrew để đọc
kinh cầu nguyện, lắng nghe những lời dạy trong “Thánh kinh”, giúp cho tâm trí
của mình được khai sáng hơn. Sau đó họ trở về nhà và ăn nhanh bữa
trưa rồi nghỉ ngơi. Đến khoảng 4 giờ chiều, họ sẽ ở nhà hoặc
đến giáo đường để giao lưu chia sẻ, học tập “Tháp Mộc Đức Kinh” và “Thánh
Kinh” cùng với bạn bè và giáo sĩ. Ngủ trưa và việc học hỏi, trao đổi này
không nhất thiết phải theo thứ tự như vậy, nhưng việc học tâp và trao
đổi này là quy định bắt buộc phải thực hiện.
Họ
cho rằng, nếu như trong ngày nghỉ mà không điều chỉnh được trạng thái của mình
thì sẽ rất khó để cải thiện được những suy nghĩ trong tâm linh. Họ muốn trong
ngày nghỉ phải giải phóng bản thân khỏi công việc trong thế tục, hoàn toàn
đắm mình vào trong một thế giới khác. Ở trong loại thế giới ấy, họ có
thể đạt được cội nguồn của suy nghĩ và linh cảm.
Linh
cảm và sáng tạo đều là sản vật của trí tuệ. Mà chúng được sinh ra ở trong trạng
thái đại não người được buông lỏng. Cho dù là người có bộ não thông minh bao
nhiêu đi nữa, nhưng căng thẳng, suy nghĩ liên tục trong một thời gian dài
thì đều sẽ bắt đầu bị tê liệt. Cho nên, não bộ là cần phải được nghỉ ngơi đầy
đủ thì mới sản sinh ra trí tuệ. Đây chính là đạo lý đơn giản của người Do Thái
nhưng lại thường không được mọi người chú ý.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét